OHSAS 18001 İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi geçersiz bir belgedir. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki OHSAS 18001 Belgesi artık iptal edilmiştir. Bu nedenle, standartlar tarihinde yerini alarak, eski bir standart haline gelmiştir. Yerini ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Standardı'na bırakmıştır. Artık OHSAS 18001 Belgesi belgelendirmesi yapılamaz.
OHSAS 18001 İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi, iptal edilmiş bir belge olarak yürürlükte olduğu dönemde, iş sağlığı ve güvenliği açısından işletmelerde gerekli fiziki ve dokümantasyon yapısının oluşturulmasını ve bu sistemin işletmede uygulanabilir hale getirilmesini amaçlayan bir yönetim sistemi standardıdır. OHSAS 18001 ile ISO 45001 arasındaki farklar nelerdir sorusuna gelirsek,
OHSAS 18001 Belgesi, işletmelerin ulusal ve uluslararası iş mevzuatlarına uyum sağlamasına yardımcı olurken, ISO 45001 bu yapıyı daha geniş bir perspektifte ele alır.
Türkiye’de 2012 yılında yeniden düzenlenen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile işletmelere ciddi yaptırımlar getirilmiştir. OHSAS 18001 Belgesi'ne sahip olmak, işletmenin iş sağlığı ve güvenliği mevzuatını tam anlamıyla yerine getirdiği anlamına gelmez. OHSAS 18001 ile ISO 45001 arasındaki farklar nelerdir sorusu kapsamında, ISO 45001, yasal gerekliliklere uyum sürecini daha detaylı bir yapıda ele alır.
OHSAS 18001 Belges ilk olarak OHSAS 18001:1999, ilk kez 1999 yılında yayımlanan bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi standardı belgesidir Bu belge, 2007 yılında revize edilerek OHSAS 18001:2007 olarak isimlendirilmiştir. Ancak, bu standart ISO tarafından yayımlanmadığı için akreditasyon kuralları çerçevesinde akredite olarak düzenlenmemiştir. ISO 45001 Belgesi ise uluslararası bir standart olarak kabul görür ve akredite edilme avantajına sahiptir.
Türkiye’de OHSAS 18001 Standardı, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından Türkçeye çevrilmiş ve milli bir standart olarak kabul edilmiştir. Bu standart, TS 18001 olarak adlandırılmış ve belgelendirilmiştir. Ancak, artık bu belge verilememektedir ve yerine ISO 45001 Belgesi geçmiştir.
OHSAS 18001 Belgesi, bağımsız belgelendirme kuruluşları tarafından yapılan denetimler sonucu düzenlenirdi. Ancak, artık bu belge iptal edilmiştir. ISO 45001 ile OHSAS 18001 arasındaki farklar nelerdir sorusuna gelirsek, ISO 45001 Belgesi, daha geniş kapsamlı ve liderlik odaklı bir sistem sunar.
TURKAK logosu ile OHSAS 18001 Belgesi düzenlenememeydi, çünkü TURKAK bu standart için akreditasyon yetkisi vermemişti. Bu nedenle, Türkiye’deki OHSAS 18001 Belgeleri akreditasyonsuz olarak düzenlenmiştir. OHSAS 18001 Belgesi iptal edilmiş olduğu için, ISO 45001 Belgesi'ne geçiş yapılmıştır.
OHSAS 18001 Belgesi ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi gibi yönetim sistemleri ile entegre bir şekilde kurulabiliyordu. Hem ISO 9001 hem ISO 14001 revize oldu ve 2015 versiyonları yayınlandı. OHSAS 18001 ile ISO 45001 arasındaki farklar nelerdir sorusuna bu entegrasyon açısından bakıldığında, ISO 45001'in diğer yönetim sistemleri ile daha kolay uyum sağladığı görülür.
OHSAS 18001 Belgesi, sağlık ve güvenlik önlemleri ile çalışanların korunmasını sağlarken, ISO 45001 Belgesi aynı koruma süreçlerini daha kapsamlı bir şekilde ele alır. Ayrıca, OHSAS 18001 Belgesi risk değerlendirme ve acil durum tedbirleri ile işçi ve işletme güvenliğini sağlamaya yönelik bir yapı sunmuştur, ancak ISO 45001 bu süreçleri daha proaktif bir yaklaşımla yönetir.
OHSAS 18001 Belgesi, ilk kez 1999 yılında İngiliz Standartlar Enstitüsü (British Standards Institution - BSI) tarafından yayımlanmıştı. O dönemde iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri için uluslararası düzeyde kabul görecek bir standart eksikliği fark edilmişti. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla BSI, dünya çapında kullanılacak bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim standardı oluşturmak için harekete geçmişti. Bu süreçte, farklı sertifikasyon ve standardizasyon kuruluşlarıyla iş birliği yapılarak OHSAS (Occupational Health and Safety Assessment Series) 18001 standardı geliştirilmişti.
OHSAS 18001, ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü) tarafından yayımlanmış bir standart olmadığı için ISO standartları kadar geniş bir akreditasyon ağına sahip değildi. Ancak, dünya genelinde birçok işletme tarafından kabul görmüş ve uygulanmıştı. OHSAS 18001 Belgesi’nin amacı, işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği risklerini sistematik bir şekilde yönetmelerine olanak sağlamaktı. İşletmeler bu standart sayesinde, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemeye yönelik bir çerçeve oluşturmuşlardı.
OHSAS 18001:1999, yayımlandığı tarihten sonra, 2007 yılında revize edilmiş ve OHSAS 18001:2007 adıyla yeniden düzenlenmişti. Bu revizyon, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinin daha etkin bir şekilde uygulanabilmesi için standardın bazı maddelerini daha açık hale getirmişti.
OHSAS 18001 Belgesi standardı, 1999 yılında BSI tarafından yayımlanan, dünya genelinde geniş bir kabul gören ve işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerini organize etmelerine yardımcı olan bir standarttı. Ancak, bu standart 2018 yılında ISO 45001’in yayımlanmasıyla birlikte iptal edilmiş ve yerini daha kapsamlı bir standart olan ISO 45001 almıştı.
OHSAS 18001 Belgesiniden ISO 45001’e geçiş, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinin daha modern ve kapsamlı bir yapıya taşınmasını sağlayan bir süreçtir. OHSAS 18001 Belgesi uzun yıllar boyunca iş sağlığı ve güvenliği standartlarında önemli bir yer tutsa da, 2018 yılında yayımlanan ISO 45001 Belgesi, OHSAS 18001'in yerini alarak işletmelere daha etkili çözümler sunmaya başlamıştır. OHSAS 18001 ile ISO 45001 arasındaki farklar nelerdir sorusu, geçiş sürecinin temelini anlamak için önemlidir.
ISO 45001 Belgesi, OHSAS 18001 Belgesi'nden farklı olarak, iş sağlığı ve güvenliği süreçlerine risk yönetimi ve fırsat değerlendirmesini daha kapsamlı bir şekilde entegre eder. OHSAS 18001’den ISO 45001’e geçiş yapan işletmeler, bu yeni standartla birlikte iş sağlığı ve güvenliğini yönetirken proaktif bir yaklaşım benimser. OHSAS 18001 Belgesi ise daha çok tehlikelerin kontrol edilmesine odaklanmış bir yapıdaydı. ISO 45001, riskleri önceden tespit ederek kazaları ve hastalıkları önlemeyi amaçlar.
OHSAS 18001 Belgesi ile ISO 45001 arasındaki farklar nelerdir sorusuna verilecek önemli yanıtlar arasında liderlik ve çalışan katılımı gelir. ISO 45001 Belgesi, iş sağlığı ve güvenliği yönetiminde üst yönetimin liderlik rolünü daha güçlü bir şekilde vurgular. OHSAS 18001’den ISO 45001’e geçiş sırasında işletmeler, üst yönetim seviyesinde iş sağlığı ve güvenliği süreçlerine daha fazla katılım sağlamak zorundadır. Bu, işletmelerin yönetim sistemlerine daha fazla entegre olmalarını sağlar.
OHSAS 18001 Belgesinden ISO 45001’e geçiş sürecinde, işletmelerin mevcut iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerini yeni standartla uyumlu hale getirmeleri gerekmektedir. Bu geçiş süreci, genellikle bir iç tetkik ve değerlendirme ile başlar. İşletmeler, mevcut dokümantasyonlarını ve uygulamalarını ISO 45001 Belgesi'nin gerekliliklerine uygun hale getirir. OHSAS 18001 ile ISO 45001 arasındaki farklar nelerdir sorusu kapsamında, bu yeni standartla birlikte işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği performanslarını sürekli olarak izlemeleri ve iyileştirmeleri gerektiği de vurgulanır.
OHSAS 18001 Belgesinden ISO 45001’e geçişin bir diğer önemli yönü, risk temelli düşünme yapısının daha geniş çapta benimsenmesidir. OHSAS 18001 Belgesi tehlikelerin kontrol edilmesine odaklanırken, ISO 45001 risklerin yanı sıra fırsatları da değerlendirir. Bu da işletmelerin yalnızca mevcut riskleri yönetmekle kalmayıp, aynı zamanda potansiyel iş sağlığı ve güvenliği fırsatlarını da keşfetmelerini sağlar.
OHSAS 18001 Belgesinden ISO 45001’e geçiş, aynı zamanda küresel anlamda geçerliliği olan bir standarda sahip olma avantajı sunar. OHSAS 18001, uluslararası bir standart olmamakla birlikte, ISO 45001 Belgesi, ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü) tarafından yayımlanan bir standarttır. Bu nedenle, ISO 45001 Belgesi'ne geçiş yapan işletmeler, uluslararası pazarda daha rekabetçi hale gelir ve iş sağlığı ve güvenliği alanında global standartlara uyum sağlar.
OHSAS 18001 Belgesinden ISO 45001’e geçiş, işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinde daha modern, kapsamlı ve proaktif bir yaklaşımı benimsemelerini sağlar. OHSAS 18001 ile ISO 45001 arasındaki farklar nelerdir sorusuna verilecek yanıtlar, bu geçişin neden önemli olduğunu açıklamaktadır. İşletmeler, ISO 45001 ile risk yönetimi, liderlik ve çalışan katılımını daha etkili bir şekilde yönetebilir ve küresel alanda kabul gören bir standartla belgelendirilme avantajı elde eder.